Έχουν έρθει τα πρώτα κρύα και αρχίζουμε να προετοιμαζόμαστε για μια δυσάρεστη και άβολη, ταυτόχρονα, κατάσταση, όπως είναι το κρυολόγημα. Πιο συγκεκριμένα, ένας μέσος άνθρωπος υπολογίζεται ότι θα νοσήσει περίπου 2-6 φορές το χρόνο (η συχνότητα είναι λίγο μεγαλύτερη σε παιδιά κάτω των 6 ετών). Περί τίνος πρόκειται λοιπόν; Είναι μια λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος που προκαλείται από ιούς ή βακτήρια. Τα συνήθη συμπτώματα είναι πυρετός, πονοκέφαλος, ρινική συμφόρηση και φτέρνισμα, αίσθημα κόπωσης, βήχας και πονόλαιμος. Όλες αυτές οι δυσάρεστες καταστάσεις μάς οδηγούν στην απομόνωση, στην παύση των δραστηριοτήτων μας, ενώ κατά πολλούς, χάνουμε πολύτιμο χρόνο της ενεργής ζωής μας. Αξίζει, μάλιστα, να σημειώσουμε ότι ένας μέσος άνθρωπος περνά περίπου 2 χρόνια της ζωής του με συμπτώματα κοινού κρυολογήματος.
Η σωστή διατροφή, η καλή φυσική κατάσταση, ο επαρκής ύπνος, το ιστορικό άλλων ασθενειών είναι μεταξύ των παραμέτρων που οριοθετούν τις προϋποθέσεις για ένα δυνατό ανοσοποιητικό/αμυντικό σύστημα. Είναι προφανές ότι όσο πιο ισχυρό είναι αυτό που διαθέτουμε, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες επικράτησής μας στη «μάχη» με τα βακτήρια και τους ιούς. Η σημασία των διατροφικών μας συνηθειών είναι καθοριστική σε αυτό το πεδίο, γεγονός που αποδεικνύεται από τις πολυάριθμες μελέτες που έχουν γίνει στο συγκεκριμένο χώρο. Ας δούμε κάποιες από τις σημαντικότερες, λίγο πιο αναλυτικά.
Βιταμίνη C
Παρόλο που η συσχέτιση της Βιταμίνης C με το κοινό κρυολόγημα μελετάται για περισσότερο από 60 χρόνια, ωστόσο τη δεκαετία του ‘70 το βιβλίο του βραβευμένου με Νόμπελ Χημείας Linus Pauling «Βιταμίνη C και κοινό κρυολόγημα» αποτέλεσε την αρχή ενός καταιγιστικού ρυθμού πειραματικής έρευνας για την επιβεβαίωση μιας τόσο δημοφιλούς άποψης. Πολύ γρήγορα έγινε bestseller, δημιουργώντας, παράλληλα, μια διάχυτη εντύπωση ότι η λύση για την συχνή ταλαιπωρία των συμπτωμάτων του κρυολογήματος κρύβεται στα πορτοκάλια, στο μπρόκολο, στις φράουλες και στα ακτινίδια. Τα αποτελέσματα των ερευνών μετρίασαν τον αρχικό ενθουσιασμό κι επομένως, αυτό που ξέρουμε σήμερα είναι ότι μπορεί η Βιταμίνη C να μη σχετίζεται με την αντιμετώπιση του κοινού κρυολογήματος, ωστόσο φαίνεται να συμβάλλει σημαντικά στη μείωση του χρόνου ίασης και της έντασης των συμπτωμάτων (1). Μάλιστα, σε άτομα με έντονη σωματική καταπόνηση και κάτω από την επίδραση στρες τα αποτελέσματα είναι περισσότερο θεαματικά. Σε πρόσφατη βιβλιογραφική ανασκόπηση βρέθηκε ότι η Βιταμίνη C μπορεί να μειώσει ακόμα και κατά 50% τα συμπτώματα και τη διάρκεια του κοινού κρυολογήματος, καθιστώντας τη συστηματική της πρόσληψη ιδιαίτερα ουσιαστική σε τέτοιες περιόδους (2). Πιθανότερος μηχανισμός ανακούφισής τους έχει να κάνει με την αντισταμινική της δράση, ενώ επίσης είναι γνωστό ότι συμμετέχει σε διάφορες μεταβολικές διεργασίες που σχετίζονται με την ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος (π.χ παραγωγή κυτοκινών).
Βιταμίνη D
Τα τελευταία χρόνια, η ευεργετική επίδραση της συγκεκριμένης βιταμίνης στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος επιβεβαιώνεται ολοένα και περισσότερο. Ο ρόλος της είναι καθοριστικός στη μετατροπή των Τ-λεμφοκυττάρων σε κύτταρα δολοφόνους (NK- cells) που μπορούν και μάχονται τους εξωτερικούς εισβολείς, τα παθογόνα μικρόβια. Σε περίπτωση, δε, χαμηλών επιπέδων της, δεν ενεργοποιείται ο αμυντικός αυτός μηχανισμός, με αποτέλεσμα η εξουδετέρωση των παθογόνων ιών και βακτηρίων να αποτυγχάνει. Ορισμένες καλές πηγές βιταμίνης D είναι ο σολομός, το σκουμπρί, η σαρδέλα, ο κρόκος αυγού, το συκώτι και φυσικά, η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία.
Ψευδάργυρος
Το ιχνοστοιχείο αυτό διαδραματίζει και αυτό έναν πολύ σημαντικό ρόλο, αφού σχετίζεται με την παραγωγή μιας πρωτεΐνης (NF-kB) που συμβάλλει ουσιαστικά στην ενεργοποίηση του ανοσοκατασταλτικού μας μηχανισμού. Μελέτες δείχνουν ότι μπορεί να μειώσει την εμφάνιση του κοινού κρυολογήματος και πιθανότατα σχετίζεται και με μείωση της διάρκειάς του. Τον βρίσκουμε όχι μόνο στα οστρακοειδή, αλλά και στο κόκκινο κρέας, τα πουλερικά, τα φασόλια, τα καρύδια και τα κάσιους.
Echinacea
Εδώ και πολλά χρόνια, η χρήση του φυτού Echinacea θεωρείται ως μια αποτελεσματική μέθοδος για την αντιμετώπιση του κοινού κρυολογήματος. Μέσα από μια συστηματική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας, καταδεικνύεται ότι η κατανάλωση του συγκεκριμένου εκχυλίσματος μειώνει τόσο την ένταση των συμπτωμάτων, όσο και τη διάρκεια του κρυολογήματος. Μάλιστα, οι ευεργετικές επιδράσεις της έδειξαν να είναι ισχυρότερες , όσο πιο έγκαιρα λαμβανόταν το εκχύλισμα (3). Ακόμα, σε μια από τις μεγαλύτερες κλινικές μελέτες που πραγματοποιήθηκαν από το Common Cold Centre and Healthcare του Πανεπιστημίου του Cardiff φάνηκε ότι η χρησιμοποίηση εκχυλίσματος Echinacea από 755 υγιείς εθελοντές για διάστημα 4 μηνών ελάττωσε τόσο την εμφάνιση, όσο και τη διάρκεια του κοινού κρυολογήματος κατά 26%, σε σύγκριση με εθελοντές που λάμβαναν θεραπεία placebo (4).
Πηγές
- "Does Vitamin C Help Prevent Or Treat The Common Cold?." ScienceDaily. ScienceDaily, 28 June 2005.
- H.Hemilä, E. Chalker, Cochrane Acute Respiratory Infections Group. Vitamin C for preventing and treating the common cold. Cochrane Review, 2013.
- K. I. Block and M. N. Mead. Immune System Effects of Echinacea, Ginseng, and Astragalus: Review. A. IntegrCancerTher September 2003 vol. 2 no. 3 247-267.
- Jaward M et al. Safety and Efficacy Profile of Echinacea purpurea to Prevent Common Cold Episodes: A Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Trial. Evidence-BasedComplementaryandAlternativeMedicine. (2012).